Политичките сили кои денеска се обединија настапија одделно на минатомесечните избори, но нивните здружени гласови се доволни за формирање парламентарно мнозинство. Тие ветија дека ќе работат заедно за враќање на владеењето на правото по осум години популистичко владеење кое ја наруши независноста на судството, пренесува БТА.
Нивниот кандидат за премиер е Доналд Туск, поранешен премиер кој ја предводи најголемата опозициска формација, центристичката и проевропска „Граѓанска коалиција“ (ГЦ).
Туск рече дека задачата на опозициските партии додека работат на договорот е да го финализираат до претстојниот полски национален празник – Денот на независноста – во сабота.
– Подготвени сме од денеска да преземеме одговорност за нашата татковина, рече Туск. Тој додаде дека договорот содржи збир на „препораки и насоки за заедничка работа“ на страните-потписнички.
Конзервативната партија која владееше со Полска во изминатите осум години, Право и правда (ПиС), беше првата политичка сила на изборите, но не доби доволно гласови за самостојно владеење и нема коалициски партнер.
Претседателот Анджеј Дуда сепак му го предаде првиот мандат за формирање влада на премиерот Матеуш Моравјецки од ПиС.
Повеќето аналитичари веруваат дека мисијата на Моравјецки е осудена на пропаст и дека претседателот му дал можност прво да се обиде да формира влада, едноставно за да ја покаже својата лојалност кон ПиС, партијата со чија поддршка беше избран за шеф на државата.
Коалицијата формирана денеска претставува широк и хетероген сојуз на партии со дијаметрално спротивни ставови за некои прашања. Една од клучните теми е абортусот, многу поларизирачко прашање во традиционално католичката Полска, која е во процес на забрзана секуларизација.
„Граѓанската коалиција“ на Туск е предизборен сојуз на четири партии, предводени од неговата центристичка формација „Граѓанска платформа“, во која се вклучени и Зелените. На опозициската коалиција договорена денеска и се приклучи сојузот „Трет пат“, кој вклучува една од најстарите партии во полската политика – земјоделската полска народна партија и новата формација „Полска 2050“, на чело со Шимон Холовнија – конзервативен католик кој беше домаќин на реалното шоу „Полска има таленти“.
Формација која влезе во „Граѓанската коалиција“ е групацијата Нова левица (НЛ), која вклучува некои поранешни комунисти, но генерално е составена од нова генерација млади прогресивци. Еден од лидерите на НЛ, кој го потпиша документот со другите опозициски партии – Роберт Бедрон, најави дека „Новата левица“ има намера да воведе закон за либерализација на законодавството за абортус.
Друг лидер на НЛ, Влоџимеј Казасти, призна дека коалицискиот договор ќе бара многу компромиси и дека неговата партија нема да добие се што сака. И покрај се, тој изрази задоволство што првпат по 18 години левицата ќе биде претставена во владата.
Новоизбраниот парламент – Сејмот (долниот дом) и Сенатот – ќе се состанат за прв пат в понеделник.
Според Уставот, Моравјецки има рок од две недели да му го претстави составот на кабинетот на претседателот, а потоа уште две недели да го достави до Сејмот, да одржи говор во кој ќе ги запознае пратениците со својата програма за управување, а потоа и владата предложена од него да влезе во постапка за гласање доверба. Доколку не успее, како што се очекува да се случи, Сејмот ќе може да предложи свој кандидат за премиер.