Почетокот на новата учебна година носи возбуда, но и многу предизвици. Илјадници деца низ целата земја се подготвени за нови училишни победи, а меѓу најважните вештини што ќе ги стекнат во првите одделенија е секако читањето. Добрата вест е дека родителите, бабите и дедовците и сите што се грижат за нив можат значително да им помогнат дома.
Експертот за фонетика, Ан Саливан, во интервју за „Мирор“, сподели голем број корисни совети за тоа како да им ги олесните првите чекори на децата во светот на буквите и зборовите.
Читање со првачиња и деца од предучилишна возраст
Никогаш не е прерано, но никогаш не е предоцна да се започне со читање. Децата од сите возрасти имаат корист од поддршката од возрасните, а почетокот на учебната година е идеална можност да воведете заедничко читање во вашата рутина.
Во училиштата, децата се запознаваат со фонетиката, метод што ги поврзува буквите со звуците и ги учи како да ги комбинираат во зборови. Дознајте која програма ја користи училиштето за да можете полесно да ја следите дома. Читајте му на глас редовно на вашето дете – ова ви покажува како изгледа течното и експресивно читање.
Наскоро вашето дете ќе ги донесе своите први книги дома од училиште. Дури и ако сте зафатени, обидете се да најдете барем десет минути дневно за читање. На почетокот, приказните се многу кратки и нема да ви одземат многу време.
Направете го читањето семејна активност. Помогнете му на вашето дете да го следи текстот од лево кон десно, да ги изговара гласовите и да ги комбинира во зборови. Ако наиде на непознат збор, потсетете го како може да користи фонетика. Ако неговиот распон на внимание се намали, наизменично читајте ги речениците. Разговарајте за сликите и содржината на приказната. Најважно е сè да биде забавно – затоа што тогаш децата развиваат љубов кон книгите.
Што ако вашето дете веќе може да чита?
Само затоа што вашето дете веќе може да чита не значи дека повеќе не му е потребна поддршка. На многу постари деца од основно училиште сè уште им е потребна дополнителна вежба за да читаат течно и со разбирање. Тие можеби ја знаат фонетиката, но сè уште читаат премногу бавно затоа што го изговараат секој збор буква по буква.
Обидете се со овие едноставни методи:
Читајте заедно, во исто време, како да сте во хор.
Нека вашето дете го прочита истиот пасус неколку пати, секој пат со повеќе изрази.
Прво прочитајте го пасусот, а потоа нека се обиде да ве имитира.
Вклучете ги постарите браќа и сестри или роднини во заедничкото читање.
Овие активности градат самодоверба, го подобруваат темпото и го олеснуваат разбирањето на содржината. Кога децата не мора да размислуваат за секоја буква, тие повеќе уживаат во приказната.
Читање преку игра
Дури и со најмладите, деца кои сè уште не одат на училиште, можете да работите на развивање вештини што ќе им помогнат подоцна. Пеењето рими, играњето со зборови, звуци и движења се одличен начин за развивање на чувствителност кон јазикот.
Примери за игри и активности:
Пејте рими со движења.
Играјте криенка, скокоткање или други игри што ги поврзуваат звукот и движењето.
Додадете гестови кога зборувате – испраќајте бакнежи, мавтајте, глумете изрази на лицето.
Читајте сликовници што имаат ритам, рима и повторување – овие се лесни за запомнување за децата.
Додека читате, седнете така што вашето дете може да ве види – и вашето лице и книгата. Бидете експресивни, користете изрази на лицето и не плашете се да додадете малку драма во вашето читање. Ако приказната содржи мече, читајте ја со мече во рака. Децата ги сакаат таквите детали.
Најважно е да не го гледате читањето како задача. Нека биде време поминато заедно исполнето со смеа, поврзаност и учење преку игра.